Samenwerken aan een toekomstbestendige huisartsenzorg

Om een antwoord te formuleren op die vraag, is er een breed gedragen visie nodig die richting geeft naar de toekomst. In opdracht van de landelijke verenigingen voor huisartsenzorg – LHV, NHG en InEen – ontwierpen en begeleidden wij het proces richting de Visie Huisartsenzorg 2035. Associate partner Marlijn Althuizen over de kern van de visie, wat er moet gebeuren en waar de grootste uitdagingen liggen.

Wat is de kern van de Visie?

Marlijn Althuizen: "In de Visie spreken de landelijke verenigingen en de huisartsen met elkaar af dat ze er samen alles aan doen om ervoor te zorgen dat ook in 2035 elke inwoner van Nederland kan rekenen op een vertrouwd huisartsenteam, dichtbij huis en dicht bij de mensen. ‘Persoonlijke continuïteit’ is heel belangrijk: patiënten moeten langere tijd zorg kunnen ontvangen van hetzelfde huisartsenteam, dat de medische voorgeschiedenis kent van mensen. Zo kan er een vertrouwensrelatie ontstaan tussen de patiënten en het team. De Visie biedt ook een ‘richtinggevend kader’ voor vernieuwingen in de huisartsenzorg en voor de samenwerking; zowel binnen het huisartsenteam als met andere professionals in de wijk, de verschillende netwerken en de regio."

Waarom is die persoonlijke continuïteit van zorg zo belangrijk?

"Huisartsen – van jong tot oud – gaven in de gesprekken aan dat ze enorm gebaat zijn bij persoonlijke continuïteit, omdat het diagnostisch proces beter verloopt als ze goed inzicht hebben in de persoonskenmerken, wensen en behoeften van patiënten. Als huisartsen patiënten langere tijd kennen, merken ze sneller subtiele veranderingen op en kunnen ze klachten en problemen in een bredere context zien. Daardoor kunnen ze betere zorg leveren. Ook voor patiënten - met name patiënten in kwetsbare posities – is het heel fijn om dicht bij huis bij een vertrouwd huisartsenteam terecht te kunnen. Onderzoek bevestigt dit: persoonlijke continuïteit van zorg door artsen over een langere periode leidt tot betere zorg, lagere sterfte én grotere patiënttevredenheid. Wat ik opvallend vond, is dat nagenoeg alle huisartsen die wij hebben gesproken, óók waarnemers, zich net zo goed graag willen binden aan een vaste patiëntenpopulatie, maar: dat dit wel om goede ondersteuning vraagt."

Wat was jullie rol in het project?

"We hebben het traject om te komen tot een Visie Huisartsenzorg ontworpen en begeleid. Om het te laten werken, was het belangrijk dat deze Visie breed gedragen zou worden. Daarom hebben we er bewust voor gekozen om samen te werken met de drie partijen in een samenwerkingsconstructie met een kern- en stuurgroep. Ook hebben we vanuit de kern- en stuurgroep heel nauw samengewerkt met andere huisartsenverenigingen zoals Lovah, UNH en VPH. Bovendien hebben we met de kerngroep veel gesprekken gevoerd met huisartsen uit het hele land, van jong tot oud, om input op te halen voor de visie. We hebben iedereen uitgedaagd om out of the box te denken en echt anders te kijken naar hoe we de uitdagingen samen het hoofd kunnen bieden."

Waar lagen de belangrijkste uitdagingen?

"Ik zie vooral uitdagingen voor de uitvoering van de visie, dus bij het daadwerkelijk vernieuwend aanbieden van de huisartsenzorg. De grote maatschappelijke uitdagingen vragen om technologische en sociale innovaties en meer samenwerking in wijk en regio, terwijl het investeren daarin juist ook tijd kost. Tegelijk zien we daar al mooie initiatieven en is er de afgelopen jaren al veel bereikt in de huisartsenzorg. Ik hoop dat huisartsen hierin de komende jaren samen verder optrekken. Ze moeten dat echt samen doen: landelijk, regionaal en lokaal. Wat ik opvallend vond in dit traject was dat de beelden en ideeën die huisartsen hebben over de toekomst van de huisartsenzorg verrassend veel op elkaar lijken – terwijl uitingen in de media soms heel anders doen geloven. En dat is jammer, want door met één stem te spreken, bereik je meer."

Hoe belangrijk is goede en toegankelijke huisartsenzorg eigenlijk?

"Essentieel! Ik ben ervan overtuigd dat persoonlijke continuïteit van de huisartsenzorg – zeker voor patiënten in kwetsbare posities - cruciaal is voor een toekomstbestendig zorgstelsel. We mogen echt trotser zijn over hoe we de huisartsenzorg en de eerstelijnszorg met elkaar in Nederland hebben vormgegeven. En op de professionals die dat met elkaar doen. Maar dan moeten we daarin wel blijven investeren. Dan bedoel ik met name door landelijk veel meer in te zetten op het verbeteren van de gezondheid van Nederlanders en het verkleinen van gezondheidsverschillen."